صعود دلار توافقی و جهش قیمت مواد اولیه پلیمری؛ صنایع پایین‌دستی در بحران جدی
بازار مواد اولیه پلیمری ایران در روزهای اخیر تحت‌تأثیر افزایش نرخ دلار توافقی، شرایط بی‌سابقه‌ای را تجربه کرده است. دلار توافقی که در هفته گذشته به مرز ۶۴ هزار تومان رسیده، به شکل مستقیم قیمت مواد اولیه پلیمری را در بورس کالا افزایش داده است. پلی‌اتیلن، پلی‌پروپیلن و PVC از جمله محصولاتی هستند که با رشدهای دو رقمی قیمت مواجه شده‌اند. قیمت PVC در این مدت ۱۶ درصد افزایش یافته و به یکی از چالش‌های اصلی صنایع پایین‌دستی تبدیل شده است.
بازار ملتهب بورس کالا و نگرانی تولیدکنندگان
به گفته فعالان بازار، کاهش عرضه مواد اولیه توسط پتروشیمی‌ها یکی از دلایل اصلی افزایش قیمت‌ها است. بسیاری از عرضه‌کنندگان به دلیل انتظار برای نرخ‌های بالاتر، عرضه مواد اولیه را کاهش داده‌اند که این مسئله رقابت در بورس کالا را تشدید کرده است.
یکی از تولیدکنندگان در حوزه بسته‌بندی می‌گوید:
“ما هر روز با افزایش هزینه‌ها روبه‌رو هستیم. مواد اولیه گران‌تر از حد انتظار شده و اگر این روند ادامه پیدا کند، چاره‌ای جز کاهش ظرفیت تولید یا تعطیلی کامل خط تولید نداریم.”
یک خریدار دیگر در بورس کالا تأکید می‌کند که قیمت‌های فعلی حتی از نرخ دلار آزاد نیز جلو زده است:
“رقابت بر سر خرید مواد اولیه به شدت افزایش یافته و قیمت‌ها در بعضی موارد حتی فراتر از نرخ دلار در بازار آزاد تعیین می‌شود.”
چالش‌های پیش‌روی صنایع پایین‌دستی
افزایش قیمت مواد اولیه پلیمری فشار شدیدی بر صنایع پایین‌دستی مانند بسته‌بندی، خودروسازی و تولید لوازم خانگی وارد کرده است. این صنایع با افزایش هزینه تولید مواجه شده‌اند و برخی از تولیدکنندگان کوچک‌تر حتی توان تأمین مواد اولیه را ندارند. همچنین پیش‌بینی می‌شود که این افزایش قیمت منجر به کاهش تقاضای محصولات نهایی در بازار داخلی شود، چرا که مصرف‌کنندگان توان خرید محصولات گران‌تر را نخواهند داشت.
آینده بازار مواد اولیه پلیمری؛ آیا بحران ادامه خواهد داشت؟
کارشناسان معتقدند که اگر نرخ دلار توافقی همچنان صعودی باشد، قیمت مواد اولیه پلیمری نیز به همین روند افزایشی ادامه خواهد داد. این وضعیت می‌تواند منجر به رکود در صنایع پایین‌دستی شود و حتی احتمال تعطیلی واحدهای تولیدی را بالا ببرد.
در عین حال، سیاست‌های پتروشیمی‌ها نیز در این بحران نقش بسزایی دارد. برخی از کارشناسان پیشنهاد می‌کنند که عرضه در بورس کالا باید شفاف‌تر شود و از دپو کردن مواد اولیه جلوگیری شود. همچنین ارائه تسهیلات مالی به صنایع پایین‌دستی و نظارت بیشتر بر قیمت‌ها می‌تواند به کاهش بحران کمک کند.
زنگ خطر برای بازار و صنایع
با ادامه این روند، آینده تولید در صنایع پایین‌دستی پلیمری با ابهامات جدی روبه‌رو است. دولت و نهادهای مرتبط باید با اتخاذ سیاست‌های فوری، از تشدید این بحران جلوگیری کنند. آیا تصمیمات آینده می‌تواند این بازار ملتهب را آرام کند یا باید انتظار جهش‌های جدید در قیمت‌ها را داشت؟ تنها زمان پاسخ این سؤال را مشخص خواهد کرد.
